Kolesterol düzeylerini düşürmek için takviye kullanmayı düşündüyseniz, başlamadan önce neleri bilmeniz gerekir, nelere dikkat etmelisiniz?
Diyetin kolesterol seviyeleri üzerinde etkisi olabilir ve aynı şekilde besin takviyeleri de etkili olabilir. Berberin ve niasin, kardiyovasküler hastalıklarla ilişkilendirilen düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) kolesterol ve trigliseriddüzeylerini azaltabilir. Balık yağı, trigliseridleri azaltabilir. Öğütülmüş keten tohumu ve yeşil çay ya da yeşil çay ekstresi, LDL kolesterolü düşürebilir. Bitkisel stanol ve steroller (genellikle yoğurtlar içinde) de özellikle ailesel hiperkolesterolemi gibi genetik yüksek kolesterol durumlarında LDL kolesterolü azaltabilir.
Kırmızı maya pirinci (red yeast rice) ürünleri, kolesterol düşürücü reçeteli bir statin ilacı olan lovastatinin etkin maddesi olan monakolin K adlı bir madde içerebilir. Ancak bu maddenin eser miktardan fazla bulunduğu herhangi bir takviyenin satışı aslında yasadışıdır, çünkü bu bir ilaçtır.
Ancak besin takviyeleri ilaçlar gibi sıkı şekilde denetlenmediğinden ve üretilmediğinden, gerçekten ne dozda aldığınızı bilmenin bir yolu yoktur. Araştırmalar, ürünlerin içerdiği monakolin K miktarının etiketle tutarlı olmadığını ve ürünler arasında büyük farklılıklar gösterdiğini ortaya koymuştur.
En güvenilir sağlık çalışması türü olan randomize klinik çalışmalar, önleyici düşük doz statin tedavisinin LDL kolesterolü düşürmede, besin takviyeleri ya da plasebo (“etkin madde içermeyen sahte ilaç”) ile kıyaslandığında çok daha etkili olduğunu göstermiştir. Balık yağı, tarçın, zerdeçal, bitkisel steroller ve hatta kırmızı maya pirinci, plasebodan daha etkili olamamıştır. Sarımsak hapları ise kolesterol seviyelerini daha da kötüleştirmiştir.
“Doğal” demek “güvenli” demek değildir.
Monakolin K içeren kırmızı maya pirinci, lovastatin ile aynı türde yan etkilere neden olabilir ve ayrıca böbreklere zarar veren bir küf toksiniyle kontamine olma riski de taşır. Kırmızı maya pirinci gibi bitkisel içerikler, uygun şekilde alınmadığında karaciğer hasarına da yol açabilir.
Berberin, yeşil çay bileşenleri, bitkisel sterol ve stanoller takviye olarak alındığında sindirim sorunlarına neden olabilir. Balık yağı ve sarımsak hapları, ağız kokusu ve vücut kokusu gibi sorunlara yol açabilir. Niasin, kolesterol üzerinde etkili olacak yüksek dozlarda alındığında kaşıntı ve ciltte kızarma (flush) yapabilir.
Bu nedenlerle alternatif tedavilerden biri veya daha fazlasını kullanmaya karar verdiyseniz doktorunuza mutlaka danışın.